چابهار به عنوان یک شاهراه مهم ترانزیتی بین شرق-غرب و شمال-جنوب با اهمیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی برجسته، برای آینده اقتصادی ایران و منطقه حائز اهمیت است. در دهه اخیر موضوع بندر چابهار، در ارتباط با گسترش توانمندی‌های منطقه غرب آسیا و اقتصاد شرق به وفور مطرح شدهاست.طبق نظر کارشناسان، چابهار گنج دست‌نخورده ایران برای تجارت و ترانزیت کالا است. در سالهای اخیر، مزایا و فرصت‌های آن نادیده گرفته‌شده‌اند و اقدامات درخوری برای تجاری‌سازی این بندر صورت نگرفته‌است.
بنادر استراتژیک جنوب ایران به‌خصوص بندر اقیانوسی چابهار، دروازه‌ای برای دسترسی کشورهای محصور در خشکی افغانستان و آسیای مرکزی به آب‌های آزاد است. به همین دلیل است که از سال‌ها پیش، هند با رویای دسترسی سریع و رقابتی به افغانستان و کشورهای آسیای میانه به مشارکت در طرح توسعه بندر چابهار چراغ سبز نشان داد.در اردیبهشت ماه سال جاری، قرارداد ۱۰ سالهای میان ایران و هند با محوریت چابهار و به ارزش ۱۲۰ میلیون دلار منعقد شد.
هدف از این قرارداد استفاده از ظرفیت‌های ترمینال اپراتورها و همکاری با کشورهای دارای ظرفیت کشتیرانی و اقتصادی است که شرکت IPGL هند را متعهد می‌کند تجهیزات تخلیه و بارگیری را در دو حوزه کانتینری و کالای عمومی وارد بندر چابهار کند.
بر اساس این قرارداد، ۷۰ هکتار از مساحت ۴۵۰ هکتاری بندر چابهار به عملیات تخلیه، بارگیری و انبارش کالا توسط این شرکت اختصاص داده شدهاست. همچنین، این شرکت هندی مجاز است یک شرکت همکار را برای انجام فعالیت‌ها انتخاب کند.
قاسم عسکری‌نسب مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان اظهار کرده است ۲ بندر شهیدبهشتی و کلانتری چابهار با توسعه و تکمیل زیرساخت‌ها، هم اکنون جز بنادر راهبردی کشور هستند که در بحث تخلیه و بارگیری شاهد ورود و خروج ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالا هستیم.
عسکری‌نسب بیان کرد: عملیات کانتینری در این بندر به واسطه این اقدامات دولت و همچنین همکاری مناسب گمرک، منطقه آزاد، استاندارد، جهادکشاورزی و قرنطینه‌های نباتی سبب شده تا شاهد ورود ۱۰۰ کشتی با ۵۵ هزار کانتینر کالا باشیم.با توجه به تخفیف‌های در نظر گرفته شده، چابهار ارزانترین و با صرفه ترین بندر در بین بنادر حوزه خلیج فارس و دریای عمان برای ترانزیت و صادرات کالا محسوب می‌شود.
بندر راهبردی چابهار متصل به آب‌های آزاد اقیانوس هند موقعیت مناسبی برای تجارت، حمل و نقل، ترانزیت و ترانشیپ(حمل و نقل دریایی) کالا دارد و بهترین و کم هزینه ترین مسیر تجارت و ترانزیت به کشورهای آسیای میانه بویژه کشور همسایه افغانستان است.
محمدالله بختیار، رئیس امور ترانزیت وزارت تجارت و صنعت افغانستان با اشاره به عملیاتی کردن تفاهم‌نامه و اهمیت چابهار برای توسعه کشورش گفت: افغانستان محصور در خشکی از طریق بندرچابهار کالاها را به دنیا صادر یا وارد می‌کند و درخواست داریم بخش خصوصی و دولتی ۲ کشور سرمایه گذاری لازم را انجام دهند تا منجر به توسعه روابط اقتصادی و تجاری شود.خاطرنشان می‌شود ایران و افغانستان در اسفند سال ۱۴۰۲، در موضوع سرمایه‌گذاری ۳۵ میلیون دلاری «شرکت ستارگان خراسان مهاجر» از افغانستان، جهت ساخت یک برج ۲۵ طبقه مسکونی، تجاری و هتلینگ در منطقه آزاد چابهار با عنوان «فاخر» با همکاری منطقه آزاد چابهار به تفاهم رسیده بودند.
مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان اظهار کرد: در جلسه با هیئت دولتی و بخش خصوصی افغانستان در بندر شهید بهشتی چابهار بر ضرورت ایجاد کارگروه‌های مشترک تخصصی به منظور رفع موانع و تسهیل روندهای اجرایی تأکید شد.وی تصریح کرد: بندرچابهار با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالانه بیش از هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تن فرصت بی‌نظیری برای استفاده سرمایه‌گذاران و تجار کشور دوست و همسایه افغانستان است.
از طرفی، در سفر رئیس‌جمهور و هیئت همراه به تاجیکستان، وزیر راه‌وشهرسازی از اولین تفاهم‌نامه درباره تسهیل سرمایه‌گذاری طرف تاجیک در چابهار به عنوان پروژه‌ها و سایت‌های لجستیک برای این کشور خبر داد و از نیاز این کشورِ محصور در خشکی برای گسترش تجارت خارجی خود از طریق آب‌های آزاد، پرده برداشته بود.
در دهم آذر ماه سال جاری نیز سومین کارگروه مشترک ایران، هند، افغانستان و ازبکستان به محوریت چابهار، با حضور مسئولین عالی وزارت بنادر، کشتیرانی و آبراهه‌های دولت هند، سفرای کشورهای ازبکستان، افغانستان و ایران در هند و مسئولین وزارت امور خارجه هند و اعضای هیات‌های اعزامی از کشورهای میزبان با مشارکت بخش‌های فعال خصوصی و روسای اتاق‌های بازرگانی در بمبئی در اوایل ماه جاری برگزار شده بود.
در این نشست، درباره ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های حمل‌ونقلی و موانع و مشکلات در این حوزه بحث و تبادل نظر صورت گرفت. همچنین، پیشنهاد‌هایی به منظور تسهیل و انجام مراودات تجاری، حمل‌ونقلی و ترانزیتی کالا از طریق بندر چابهار ارائه شد.
کریم محمدی، کارشناس ترانزیت و کریدورهای بین‌المللی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس عنوان کرد تقویت و توسعه تنها بندر اقیانوسی کشور یعنی چابهار، گره گشای حضور ایران در کریدور شمال-جنوب و شرق-غرب خواهد بود و تاکید کرد با توسعه سواحل جنوبی کشور و پس‌کرانه‌ی ریلی آن با مشارکت بخش غیردولتی، دست برتر در جنگ کریدوری غرب آسیا در اختیار ایران قرار خواهد گرفت.